Damga Vergisi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Damga Vergisi Nedir?

Damga vergisi, kişi veya kurumlar arasında gerçekleştirilen resmî işlemleri ortaya koyan kâğıtlardan alınan vergi türlerinden biridir. Diğer bir deyişle kişiler arasında yapılan her türlü sözleşme için devlete ödenmesi gereken bir vergi türüdür. Resmî işlemi ortaya koyan sözleşme tüzel kişiler arasında, gerçek kişiler arasında veya bir gerçek kişi ile bir tüzel kişi arasında yapılıyor olabilir. Yapılan sözleşme ve anlaşmalarda resmî işlemler söz konusu olduğu için kâğıt, damga vergisine tabi olacaktır.

Günümüzde birçok sözleşme kâğıt üzerinde değil, dijital ortamda imzalanır. Dolayısıyla bir belgenin damga vergisine tabi olması için mutlaka somut bir kâğıt üzerine kalemle imzalanmış olması gerekmez. Bunun yanı sıra dijital ortamda elektronik imza kullanılarak oluşturulan belgelerden de damga vergisi alınır. Önemli olan elektronik veri şeklinde hazırlanmış olan belgenin taraflar arasında üzerinde anlaşmaya varılmış bir hususu ortaya koyması ve ibraz edilebilir nitelikte olmasıdır. Damga vergisinin alınmasındaki amaç taraflar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliğinin teyit edilmesidir. Buna göre taraflarca imzalanmış bir hüküm içeren ve ibraz edilebilir nitelikte olan her türlü evrak damga vergisine tabidir.

Kimler Damga Vergisi Mükellefidir?

Prensip olarak ibraz edilebilir bir sözleşmeyi imzalayan tüm taraflar damga vergisi mükellefidir. Fakat resmî kurumlarla gerçek kişiler arasında yapılan sözleşmeler buna bir istisnadır. Damga Vergisi Kanunu’na göre resmî kurumların damga vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmaz. Dolayısıyla resmÎ kurumlarla yapılan sözleşmelerden doğan damga vergisini ödeme yükümlülüğü gerçek kişi olan diğer taraf üzerindedir.

Bu noktada imza konusunun yalnızca ıslak imza olarak yorumlanmaması gerektiği unutulmamalıdır. Elektronik imza ile imza yerine geçen her türlü ibare, damga vergisinin doğması için yeterlidir. Örneğin okuma yazması olmayan kişiler kâğıda imza atamayıp parmak izi basabilir. İmza yerine geçen bu tür ibareler de damga vergisini doğurur.

Damga Vergisi Ne Kadar Olur?

Damga vergisi oranları, Damga Vergisi Kanunu’nda tek tek belirtilir. Bu vergi türüne tabi olan bazı evraklar için yüzdelik bir oran belirlenirken (nispi vergi), bazıları için doğrudan bir meblağ (maktu vergi) bilgisine yer verilir. Bu nedenle damga vergisi ödenmeden önce kanunda belirlenen vergi miktarına dikkat edilmesi önemlidir. Nispi damga vergisinin öngörüldüğü durumlarda sözleşme damga vergisi hesaplama işlemi buna göre yapılmalıdır.

Damga vergisi ister belli bir miktar ister oran şeklinde belirtilmiş olsun, ödenmesi gereken vergi miktarı her yıl değiştirilir. Devlet, her yıl için geçerli olan damga vergisi miktarlarını sene başında günceller. Bu nedenle damga vergisi 2024 yılında ödenecekse damga vergisi hesaplama 2024 oranlarına göre yapılmalıdır.

Damga Vergisi Hesaplama

Birçok faktöre bağlı olarak değişen damga vergisi hesaplaması için güncel oranları esas almak gerekir. Buna göre binde 9,48 oranında damga vergisi uygulanan kâğıtlar şunlardır:

• Taahhütnameler
• Kefalet senetleri
• Temliknameler
• Mukavelenameler
• Rehin senetleri
• Teminat senetleri
• Devre ve uzun süreli tatil sözleşmeleri
• İrat senedi
• İpotekli borç senedi
• Toptan elektrik satışı sözleşmeleri
• Abonelik sözleşmeleri
• Taksitli satış sözleşmeleri
• Sigorta prim bildirgeleri
• Mesafeli satış sözleşmeleri
• Tahkimnameler
• Sulhnameler
• Yıllık gelir vergisi beyannameleri
• Muhtasar beyannameleri
• Tüketicilere yapılan doğalgaz satışına ilişkin sözleşmeler

2024 yılında binde 1,89 oranında damga vergisi alınan kâğıtlar şu şekildedir:

• Fesihnameler
• Kira sözleşmeleri
• Kaydı ve tescili yapılmış ikinci el araçların satış sözleşmeleri

Maktu vergi olarak alınan bazı damga vergisi oranları ise şu şekildedir:

• 2023 yılında 294,90- TL olan yıllık gelir beyannamesi damga vergisi 2024 yılı için 467,20-TL olarak belirlenmiştir.
• 2023 yılında 393,90- TL olan yıllık kurumlar vergisi beyannamesi damga vergisi 2024 yılı için 624,10-TL olarak belirlenmiştir.
• 2023 yılında 194,60- TL olan katma değer vergisi beyannamesi damga vergisi 2024 yılı için 308,30-TL olarak belirlenmiştir.

Damga Vergisi Nasıl Ödenir?

Damga vergisi ödeme işleminden önce ilgili kurumlar aracılığıyla damga vergisi beyannamesi hazırlanır. Bunun için öncelikle damga vergisi defteri oluşturulmalıdır. Aşağıdaki adımları izleyerek bu işlemi kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz;

• Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfası üzerinden muhasebe bilgileri kısmına girilir. “Damga vergisi ekle” seçeneği tıklanarak ilgili adımlar takip edilir.
• Sözleşmeyle ilgili istenen detaylar doldurulur. “Kaydet” sekmesine basılır. Böylece sözleşme damga vergisi defterine kaydedilmiş olur.
• Damga vergisi defteri bu şekilde oluşturulduktan sonra, defter menüsüne girerek sözleşme istenildiği zaman görüntülenebilir.

Damga vergisi beyannamesi oluşturmak için:

• Gelir İdaresi Başkanlığı internet sayfası üzerinde beyannameler kısmında “damga vergisi” sekmesine tıklanır. Sayfada yer alan sorular cevaplanır.
• “Oluştur” sekmesine tıklayarak vergi beyannamesi oluşturulur.

Gerçek kişi mükellefler, yukarıdaki adımları takip ederek oluşturdukları vergi beyannamesini ikametgâhlarının bağlı olduğu vergi dairesine vermelidir. Şirketler ise vergi beyannamesi düzenleme programlarını kullanabilir, sonrasında oluşturulan beyannameyi e-beyanname sistemine yükleyebilir.

Damga vergisi beyannamesi ilgili ayın 23’üne kadar vergi dairesine verilmelidir. Söz konusu verginin ödemesi ise en geç ayın 26’sına kadar yapılır. Damga vergisinin zamanında beyan edilmemesi veya ödenmemesi durumlarında gecikme cezası kesilir.

Siz de damga vergisi ödemeleriniz için  Garanti BBVA POS ayrıcalıklarından faydalanabilir, ödemenizi hızlıca gerçekleştirebilirsiniz.