İhbar Tazminatı Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

İhbar Tazminatı Hesaplaması Nasıl Yapılır?

İhbar tazminatı hesaplama işlemi ile işçi olarak almanız gereken tazminat tutarını bulabilirsiniz. Çalıştığınız süreye bağlı olarak farklı ihbar süreleri ve tazminat miktarları uygulanabilir. Bunu bulmak için çalışma sürenizi belirlemeli, iş kanunlarına göre belirlenen katsayıları öğrenmeli, brüt ücretinizi belirlemelisiniz. İhbar tazminatı, genellikle işçinin son aldığı brüt ücret ve çalıştığı yıl sayısına göre belirlenen katsayılar kullanılarak hesaplanır. 1 yıllık ihbar tazminatı ne kadar diye merak ediyorsanız aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz:

İhbar Tazminatı = Brüt Ücret x (Çalışma Yılı Sayısı) x (Katsayı)

Örneğin bir işçinin son aldığı brüt maaş 20.000 TL olsun ve işçi burada 1 yıl boyunca çalışmış olsun. İşçinin çalıştığı her tam yıl için belirlenen katsayı %2 olarak belirlensin. Bu durumda ihbar tazminatı şu şekilde hesaplanabilir:

İhbar Tazminatı = 20.000 TL x 1 yıl x %2 = 400 TL

İhbar Tazminatı Süreleri Nedir?

Belirsiz süreli iş sözleşmeleri sona erdirilirken fesih ihbar sürelerine uymak çok önemlidir. Bu sürelerin belirlenme amacı, sözleşme sona ermeden önce karşı tarafı bilgilendirerek mağdur olmasının önüne geçmektir. Yasaya göre ihbar tazminatı süreleri, çalışma süresiyle bağlı olarak değişiklik gösterir ve belirlenir. Farklı çalışma sürelerine göre kanunun 17. maddesinde belirtilen ihbar tazminatı süreleri aşağıdaki gibidir:

• İş yerinde 6 aydan az süredir çalışan işçiler, 2 hafta ihbar tazminatı süresine sahiptir.
• İş yerinde 6 ay az ila 1 buçuk yıl arası çalışan işçiler, 4 hafta ihbar tazminatı süresine sahiptir.
• İş yerinde 1 buçuk yıl ila 3 yıl arası çalışan işçiler, 6 hafta ihbar tazminatı süresine sahiptir.
• İş yerinde 3 yıldan fazla süredir çalışan işçiler, 8 hafta ihbar tazminatı süresine sahiptir.

Bu süreler, bildirimin karşı tarafa yapıldığı andan itibaren başlar. Ayrıca bu süreler asgari olarak belirlenmiştir ve azaltılması mümkün değildir. İhbar tazminatı şartları arasında yer alan sürelere uymayan tarafın, bildirim süresine ilişkin olarak belirli tutarda ihbar tazminatı ödemesi gerekir. İhbar tazminatı zaman aşımı ise kanunda 5 yıl olarak belirlenmiştir.

Kimler İhbar Tazminatı Alabilir?

İhbar tazminatı, genel olarak işçiler için İş Kanunu çerçevesinde belirlenmiş bir haktır. Bu tazminatı alabilmek için bazı şartları yerine getirmek önemlidir. İlgili şartlar şunlardır:

• İşçi ve işverenin belirsiz süreli olacak şekilde bir iş sözleşmesi imzalamalıdır.
• İş sözleşmesi, haklı bir sebepten dolayı feshedilmemelidir.
• Kanunda belirlenen ihbar sürelerinden önce işten çıkarılan işçiler, ihbar tazminatı talep edebilir.

İstifa eden işçi ihbar tazminatı alabilir mi sorusu, pek çok işçinin yanıtını aradığı konular arasındadır. İş Kanunu'na göre istifa eden işçilerin ihbar tazminatı alma hakkı yoktur. Bu tazminat, yalnızca işveren tarafından işçinin iş akdinin feshedilmesi durumunda ödenir. İstifa eden işçiler, işverenin işten çıkarmasıyla değil; kendi istekleriyle işten ayrıldıkları için ihbar tazminatı talep edemezler.

Ancak bazı durumlarda işçinin istifası işverenin eylemleri veya iş koşullarındaki belirli değişiklikler nedeniyle haksız olarak kabul edilebilir. Örneğin işverenin yasalara uygun olmayan uygulamaları veya işyerindeki ağır şartlar gibi durumlar istifaya yol açabilir. Bu gibi durumlarda, eğer işçinin haksız istifa ettiğine karar verilirse, işçi ihbar tazminatı alma hakkına sahip olabilir. Yani işçinin, iş yerindeki olumsuz koşullardan dolayı iş yerinden istifa etmesi zorunlu kılındıysa, ihbar tazminatı almak için başvuruda bulunabilir.

İhbar Tazminatı Nasıl Alınır?

İhbar tazminatı alabilmek için bazı adımların takip edilmesi ve şartların yerine getirilmesi gerekir. İlk kez işten ayrılan ve ihbar tazminatı nasıl alınır sorunun yanıtını arayanlar aşağıdaki adımları takip edebilir:

• İş Kanunu genellikle işçiye işten ayrılma öncesinde belirli bir ihbar süresi tanır. Bu süre işçiye işten ayrılma niyetini işverene bildirme ve işyerinden ayrılma sürecine hazırlık yapma fırsatı verir. İhbar süresi verilmediyse veya ihbar süresi yerine getirilmediyse işçi, ihbar tazminatı talep edebilir.
• İhbar tazminatı alabilmenin bir diğer şartı, işçinin belirli bir çalışma süresine sahip olmasıdır. Tazminat hesaplamasında genellikle işçinin çalıştığı yıllara bağlı olarak belirlenen katsayılar kullanılır. Bu katsayılar, iş kanunları veya işyerinin belirlediği politikalara göre değişir.
• İhbar süresi boyunca işçi normal çalışma hayatına devam etmelidir. Bu süreçte işçiye, işveren tarafından normal ücret veya maaş ödenmesi gerekir.
• İhbar süresi yerine getirildikten sonra veya işten ayrılmak isteyen işçi tarafından ihbar süresi verilmediyse, işveren işçiye ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür. İhbar tazminatı miktarı, iş kanunları veya iş sözleşmesi tarafından belirlenen kriterlere göre hesaplanır.
• İhbar tazminatı ne zaman ödenir sorusuna net bir yanıt vermek mümkün değildir. Eğer işveren ihbar sürelerine uymadan sözleşmeyi feshetmek istiyorsa ihbar tazminatını anında ödemesi gerekir.

Garanti BBVA'nın üye iş yerleri için özel olarak sunduğu çözümler ve hizmetler ile ödeme süreçlerini daha kolay hâle getirebilirsiniz. Siz de iş yerinizde ödemeleriniz için Garanti BBVA sanal POS tercih edebilir, fırsatlardan hemen yararlanmaya başlayabilirsiniz!